مقدمه: قضاوت در موقعیت های خطیر بالینی، تصمیم گیری برای حفظ حیات در مشکلات پیچیده و تفکر در مواقع بحرانی نیاز به تفکر انتقادی در حوزه سلامت را الزامی می نماید. این مطالعه به منظور بررسی میزان گرایش به تفکر انتقادی با مهارت استدلال بالینی در رزیدنت های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1396 انجام شد. روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی مقطعی جامعه آماری شامل دستیاران مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1396 بیمارستان های الزهرا و امین دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. نمونه گیری به صورت سرشماری انجام پذیرفت و 48 دستیار شامل 22 پسر (45. 8 درصد) و 26 دختر (54. 2 درصد) در این مطالعه شرکت نمودند. اطلاعات توسط پرسش نامه های سمتاک (سنجش میل به تفکر انتقادی کالیفرنیا) و سنجش میزان مهارت استدلال بالینی (Diagnostic thinking inventory) جمع آوری شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون آنالیز واریانس تحلیل گردید. نتایج: از میان شرکت کنندگان6/89 درصد ازگرایش مثبت و قوی به تفکر انتقادی و4/10 درصد از گرایش متزلزل برخوردار بودند. میانگین نمره مهارت استدلال بالینی13/105 از مجموع150 نمره بود. از نظر آماری بین گرایش به تفکر انتقادی و میزان مهارت استدلال بالینی در کل ارتباط معنادار مشاهده نشد (198/0p=) اما در سطح خرده مقیاس ها ارتباطات جالب توجهی ملاحظه گردید. نتیجه گیری: با استفاده از نتایج خرده مقیاس های تفکر انتقادی می توان کیفیت امتحانات انتخاب دستیار را ارتقا بخشید و و اهمیت این دو مساله در امر تصمیم گیری بالینی و ارتقای سطح مهارت های بالینی لزوم توجه بیشتر به این مساله در حوزه سلامت و ایجاد تغییرات و گنجاندن فعالیت هایی برای ارتقای آنها در برنامه های آموزشی دستیاران را ضروری می نماید.

زمینه و اهداف: قضاوت در موقعیت های خطیر بالینی به مدد مهارت استدلال بالینی و نیز استفاده از شیوه های تفکر انتقادی و خودکارآمدی، همگی می توانند در موفقیت شغلی پزشکان در ارائه هر چه بهتر خدمات تشخیصی و درمانی موثر باشند. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین استدلال بالینی با مهارت تفکر انتقادی و خودکارآمدی عمومی کارورزان پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی (توصیفی-تحلیلی)، جامعه آماری شامل کارورزان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 03-1402 بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بود. نمونه گیری بصورت سرشماری انجام پذیرفت و 130 کارورز در این مطالعه شرکت نمودند. اطلاعات توسط پرسشنامه های سنجش میزان مهارت استدلال بالینی، پرسشنامه تفکر انتقادی ریکتز و پرسشنامه خودکارآمدی شوارز و جروسلم جمع آوری شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون و نیز آنالیز رگرسیون تحلیل گردید. یافته ها: بین تفکر انتقادی و خودکارامدی با استدلال بالینی، ارتباط معناداری وجود داشت. متغیر تفکر انتقادی به عنوان پیشگویی کننده قویتری برای استدلال بالینی محسوب می شود. نتیجه گیری: بر طبق نتایج این پژوهش، اهمیت تفکر انتقادی و نیز خودکارآمدی عمومی در امر استدلال و تصمیم گیری بالینی و نیز ارتقای سطح مهارت های بالینی، لزوم توجه بیشتر به این دو فاکتور در حوزه سلامت و ایجاد تغییرات و گنجاندن فعالیت ها و مطالب آموزشی برای ارتقای آ ن ها در برنامه های آموزشی کارورزان را ضروری می نماید.

مهارت استدلال بالینی به عنوان یکی از توانمند ی های مورد انتظار پرستاران مجرب و شایسته به شمار م ی رود. بنابرای ن لازم است پرستاران قبل از ورود به حوزه بالینی، شایستگیهای استدلال بالینی را کسب نمایند. شواهد نیز نشان م ی دهد آموزش پرستاری با تمرکز بر استدلال بالینی می تواند توانایی پرستاران را در مقابله با موقعی ت های پیچیده و ناپایدار در هنگام برخورد با بیماران را افزای ش دهد. همچنی ن طبق برنامه درسی مصوب وزارت بهداشت، پرورش مهارت های استدلال بالینی پرستاران جزو اهداف آموزشی واحدهای درسی پرستاری است. برخی از راه کارهایی که می تواند به دانشجویان پرستاری کمک کند تا توانایی های استدلال بالینی خود را توسعه دهند، استفاده از روش آموزشی زیر است: فعال بودن در یادگیر ی، تفکر انتقادی و حل مسئله، ارتباط بی ن رشته ای، فراشناخت، شبیه سازی، بازخورد سازنده، پرسپتورشی پ و منتورینگ. درمجموع، آموزش پرستاری به استراتژی های بلندمدت برا ی ارتقاء صلاحیت استدلال بالینی دانشجویان پرستار ی نیاز دارد تا دانشجویان پرستاری شایسته و با اعتمادبه نفس تربی ت نماید.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان بر میزان مهارت استدلال دانش آموزان پسر بود. روش پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی در شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بودند. از روش نمونه-گیری چندمرحله ای (تصادفی خوشه ای دومرحله ای و تصادفی ساده) با حجم مناسب (16 نفر در گروه آزمایش و 16 نفر در گروه کنترل) از دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. پیش آزمون استدلال نیوجرسی (2000) در هر دو گروه آزمایش و کنترل توسط پژوهشگر اجرا شد. کار اصلی تدریس در گروه کنترل، به عهده معلم کلاس بود؛ اما برای تدریس در گروه آزمایش، از برنامه فلسفه برای کودکان توسط پژوهشگر استفاده شد. در گروه آزمایش بر اساس برنامه هفتگی که در مدارس ابتدایی 24 ساعت بود میزان 4 ساعت آموزشی از برنامه هر هفته (به مدت 45 دقیقه) به آموزش فلسفه به کودکان اختصاص داده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که گروه آزمایش در مقیاس های آزمون نیوجرسی (2000) نمره بالاتری را کسب کردند و اختلاف معناداری بین گروه کنترل و آزمایش در نمرات بود. بر این اساس و با توجه به بالاتر بودن میانگین نمرات گروه آزمایش در مرحله پس آزمون، می توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر میزان مهارت استدلال دانش آموزان پسر پایه ی پنجم ابتدایی تأثیر مثبت دارد. درنتیجه مدیران و معلمان می توانند با استفاده از این برنامه میزان و کیفیت استدلال دانش آموزان را افزایش دهند.

1مقدمه: مطالعات مختلفی در مورد تأثیر دانش علوم پایه بر تشخیص بالینی برای پزشکان ماهر و مبتدی انجام شده است، اما این که چرا و چگونه تشخیص بالینی و استدلال بالینی با دانش علوم پایه مرتبط است، هنوز محل بحث است. این مطالعه با هدف بررسی همبستگی بین دانش علوم پایه با مهارت استدلال بالینی از طریق ارزیابی همبستگی بین نمرات دروس علوم پایه با نمره آزمون استدلال بالینی و همچنین تعیین دروس پیش بینی کننده مهارت استدلال بالینی انجام شد. روش ها: آزمون استدلال بالینی برای ارزیابی مهارت های استدلال بالینی همه کارورزان پزشکی در دو گردش پیاپی طب داخلی مورد استفاده قرار گرفت. نمرات از نظر همبستگی با نمرات دروس علوم پایه و نتایج آزمون جامع علوم پایه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون t مستقل، رگرسیون گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. نتایج: همه نمرات دروس علوم پایه و نتایج آزمون جامع علوم پایه با نمره کل آزمون استدلال بالینی همبستگی مثبت و معنادار داشت (p-value=0/0001,r=0/32) و نمره ی آزمون استدلال بالینی بیش ترین همبستگی را با معدل کل علوم پایه داشت (p-value=0/0001,r=0/37). در تجزیه و تحلیل داده ها تفاوت جنسیتی مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که یادگیری دانش علوم پایه با مهارت استدلال بالینی همبستگی مثبت دارد. با این حال، این همبستگی بر اساس نوع درس از کوچک تا متوسط ​​است. یافته های ما از این دیدگاه حمایت می کند که یادگیری دانش علوم پایه در شکل گیری مهارت های استدلال بالینی مؤثر است. تازه های تحقیق اطهر امید: Google Scholar, Pubmed

استدلال بالینی فرایند منطقی جمع آوری نکات کلیدی اطلاعات، درک مشکلات و وضعیت بیمار، برنامه ریزی و اجرای مداخلات، ارزیابی مداخلات و بازخورد در فرایند یادگیری است(1). داشتن آن به عنوان شایستگی و دید بالینی، ضروری تلقی می شود. با این حال، تعداد کمی از برنامه های آموزشی بر این استراتژی آموزشی نوآورانه و خلاقانه تأکید دارد(2). ممکن است عدم توجه کافی به استدلال بالینی و مفاهیم مربوط به آن، دلیل این باشد که اشتباهات تشخیصی هنوز عامل اصلی آسیب بیمار هستند. استدلال بالینی یک فرآیند تفکر منطقی است که پزشک را به گام های عاقل و هدف مند در تشخیص و درمان هدایت می کند. این در تمام مراحل برخورد با بیمار، از مراحل ابتدایی گرفتن تاریخچه بیماری تا اتمام درمان و پیگیری وجود دارد(3). استدلال بالینی شامل چهار مؤلفه؛ جمع آوری اطلاعات، فرضیه سازی بالینی، آزمون فرضیه و تصمیم گیری بالینی (حل مسأله) است. در واقع برای رسیدن به استدلال بالینی فرآیندی شناختی شکل می گیرد. این یک فرآیند فرضیه محور است که نیازمند سامان دهی دانسته ها، ایجاد روابط عالی مناسب، ساخت فرضیه و آزمایش آن است(4). روش تدریس سنتی یک رویکرد استاد شاگردی یا خردسالان و یا تعلیمات سرپرستی نیز نامیده می شود، که در آن به فرایند شناختی منجر به استدلال بالینی توجه بالایی ندارد. فارغ التحصیلان چنین سیستمی معمولاً در کاربرد آموخته های نظری خود در محیط بالینی دچار مشکل می شوند(5). استدلال بالینی جزء کلیدی مراقبت از بیمار و مهارتی است که توسط پزشکان به صورت روزانه به کار گرفته می شود. بسیاری از تکنیک های آموزشی برای آموزش دانشجویان پزشکی از جمله آموزش مبتنی بر مشکل، یادگیری مبتنی بر تیم و ارائه های بالینی، اجرا می شود. علی رغم نیاز واضحی برای استدلال بالینی، اساتید پزشکی، هیچ استاندارد طلایی برای توسعه این مهارت ها ندارند(6). استدلالبالینی در آموزش پزشکی کشور مغفول مانده و به آموزش آن توجه شایانی نمی شود و در ارزیابی های رسمی موردسنجش قرار نمی گیرد، آزمون هایی که در کشور برای ارزیابی دانشجویان برگزار می شوند یکسره محفوظات و دانسته ها را ارزیابی می کنند و معمولاً سطوح بالاتر تفکر همچون حل خلاقانه مسائل و استدلال کمتر مورد ارزیابی قرار می گیرند (7). لذا پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت استدلال بالینی در افزایش کیفیت یادگیری فراگیران علوم پزشکی و کاهش خطا های پزشکی و توجه برگزار کننده های المپیادهای دانشجویی به این حیطه در سال های اخیر، اساتید رشته های علوم پزشکی توجه خاصی به پرورش و یاددهی این مهارت در دانشجویان داشته باشند و در معاونت آموزشی وزارت بهداشت تدابیری برای فراگیری این نوع آموزش و طرح آزمون هایی برای ارزیابی دانشجویان در حیطه استدلال بالینی اتخاذ گردد.

مقدمه: مطالعات سالهای اخیر نشان داده که میزان مهارت عملی دانشجویان پزشکی و پزشکان در بسیاری از کشورها رضایت بخش نیست. بر اساس نیازسنجی انجام شده در دانشکده پزشکی تبریز میزان مهارت دانشجویان در بیست اقدام یا مهارت بالینی عمومی نیز در سال 1380 تعیین و بر اساس آنان برنامه  ریزی آموزشی در بخش مهارتهای بالینی دانشگاه انجام شد. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان تاثیر برنامه های آموزش مهارتهای بالینی بر ارتقای مهارت دانشجویان است. روشها: در این مطالعه کیفی جمع آوری داده ها با استفاده از فرم خود سنجی دانشجو و نظرخواهی از مربیان در مورد میزان مهارت کسب شده و مقایسه با پیش آزمون در مورد 50 دانشجوی پزشکی که سه دوره آموزشی، تزریقات وریدی، احیای قلبی ریوی و لوله گذاری تراشه صورت گرفته است.تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده  های جمع آوری شده در این مطالعه حاکی از افزایش میزان امتیاز مهارت احیای قلبی ـ ریوی از 1.55+0.85 به 3.5+0.5 بر مبنای چهار می باشد. در مورد مهارت لوله گذاری تراشه میانگین امتیاز از 1.42+0.77 به 3.24+0.61 بر مبنای چهار افزایش یافت. در مورد تزریقات وریدی نیز افزایش میانگین امتیاز از 1.65+0.63 به 3.39+0.51 بوده است. نتیجه: امید است با توجه به نتایج مطالعه حاضر و با توسعه بخشهای مهارتهای بالینی و پشتکاری مسوولین این واحدها روز به روز بر افتخار فراگیری کارهای عملی پیش از تماس با بیمار افزوده تر شده و دانشجویان با مشاهده فواید اینگونه آموزشها شخصا در کاهش تنش روحی روانی، کاهش آسیب فیزیکی به بیمار، افزایش اعتماد به نفس و کاهش خطرات کارهای عملی موثر واقع شوند.